Oppsummering januar 2018

Påbyrja i desember, fullført i januar:
Mo Hayder - Ulven - Britisk krim - Kjøpt papirbok
Frank McCourt - Engelen på det sjuende trinn - Irsk-amerikansk biografisk roman - Kjøpt lydfil

Lest i januar:
Peter May - Lewismannen - Britisk krim - eBokBib
Ann Cleeves - I løse luften - Britisk krim - eBokBib
Jussi Adler-Olsen - Hun takket gudene - Dansk thriller - Papirbok fått i julegåve
Jan Guillou - 1968 - Svensk roman - eBokBib
John le Carré - Spionenes arv - Britisk spenningsroman - Lydbok lånt biblioteket

Påbyrja i januar, fullførast i februar:
Gert Nygårdshaug - Afrodites basseng - Norsk roman - Kjøpt pocket (OTS)
Roar Sørensen - Mørkets blod - Norsk krim - Kjøpt ebok

Langlesing - påbyrja i november:
Yuval Noah Harari - Sapiens. En kort historie om menneskeheten - Israelsk - Populærvitenskap/dokumentar - eBokBib

• 2 papir, 2 lyd, 3 ebøker
• 4 lånt, 2 kjøpt, 1 fått
• 5 krim/thriller, 1 biografisk roman, 1 historisk roman
• 4 britiske, 1 dansk, 1 svensk, 1 irskamerikansk
• 2 kvinner, 5 menn
• "Nye" forfattarar: McCourt

Denne månaden har eg stort sett vore heldig med dei bøkene eg plukka ut; dei fleste har stått til forventningane mine. Eg vart rett nok bittelitt skuffa over 1968, men eg ser likevel fram til neste avsnitt av serien om 'Det store århundret'.
Eg las nesten ikkje norske bøker i januar. Det er uvanleg, og skuldast nok at det vart overdose norsklesing mot slutten av fjoråret. Eg er i ferd med å komma over overdosen no og startar februar med 2 x norsk.

Lesemål:
Årets fyrste murstein er fullført; Hun takket gudene er på 747 sider.
Eg har definert Engelen på det sjuende trinn som biografi sjølv om det egentleg er ein biografisk roman/ erindringsroman. Denne boka vart utgitt fyrste gong i 1996, så eg kan også kryssa av for punktet som gjeld "oldtidsbøker". McCourt er dessutan ny for meg - og dermed vart det trippelkryss med Engelen :-)

7/100 bøker totalt
1/8 mursteinar (over 600 s.)
0/25 norske utgitt 2018
1/12 utgitt før 2000
1/10 biografiar
0/15 annan sakprosa
0/6 frå bokhylla
3/40 bokomtalar
1/30 "nye" forfattarar
0/20 Storytel 

Favorittforfattarar: N og O

Bokstavane N og O har lite å by på av favorittar for meg, så difor vert det berre ein frå kvar.

Foto: Dramatiker.no

Nils Nordberg

Norsk forfattar, oversetjar, kriminallitteraturekspert og radioteaterinstruktør f. 1942.

Det Nils Nordberg ikkje veit om kriminallitteratur er ikkje verdt å vita. Gjennom bøker og radioprogram har han synt entusiastisk interesse, enorme kunnskapar og kloke refleksjonar rundt dette med krim. Sjølv om han no er pensjonist er han stadig aktiv med bokprosjekt.

Nordberg har redigert og skrive forord til fleire antologiar, t.d. De nye krimheltene og Mørkets gjerninger. Saman med Klaus Hagerup skreiv han Siste akt, ein kriminalroman med handling frå teatermiljø.

Stemma til Nils Nordberg er djup og gjenkjenneleg - sjølv tenkjer eg automatisk "radioteater" når eg høyrer stemma hans i reklameinnslag, som kommentator, i radiointervju eller i lydbøker.

Foto: Samlaget.no

Olav H. Hauge

Norsk lyrikar og omsetjar 1908 - 1994.

Ein av våre kjæraste og mest særmerkte lyrikarar. Dikta hans vert ofte siterte og framførde i ulike samanhengar. Hauge var ein diktar som fekk sagt mykje med få ord, noko han syner i det diktet som vart kåra til Noregs beste dikt gjennom tidene:

Det er den draumen

Det er den draumen me ber på

at noko vedunderleg skal skje,

at det må skje –

at tidi skal opna seg

at hjarta skal opna seg

at dører skal opna seg

at berget skal opna seg

at kjeldor skal springa –

at draumen skal opna seg,

at me ei morgonstund skal glida inn

på ein våg me ikkje har visst um.

To andre fine Hauge-dikt som betyr mykje for mange er "Din veg" og "Under bergfallet".

- - - - - - - - - - -

Fleire favorittforfattarar etter alfabetet

Bokomtale: Engelen på det sjuende trinn av Frank McCourt

Lydbokforlaget 2006
Speletid 15:01
Opplesar: Lasse Kolsrud
Originaltittel: Angela's Ashes
Kjøpt lydfil

Frank McCourt vart fødd i New York i 1930, men vaks opp i slumstrøket i den irske byen Limerick. Som nittenåring flytta han attende til USA der han skaffa seg utdanning og arbeidde som lærar i mange år. Han var pensjonist då han debuterte som forfattar med denne boka i 1996. Boka vart ein suksess; McCourt vart tildelt både National Book Critics Circle Award og Pulitzerprisen. 

Engelen på det sjuende trinn er ein biografisk roman der McCourt skildrar ein vanskeleg oppvekst i ein lutfattig heim i det lutfattige Limerick. I 1999 kom oppfølgjaren Ja så menn ('Tis) som handlar om livet hans etter at han flytta til USA og i 2005 kom den tredje boka Lærer'n (Teacher man) som handlar om yrkeslivet hans.
Frank McCourt døydde i 2009.

Boka er visstnok kjent, men sjølv hadde eg aldri høyrt om verken boka eller forfattaren før eg tilfeldigvis kom over lydboka i romjula. Ein kjapp titt på forlaget sin omtale gjorde meg nysgjerrig og forventningsfull - og det er altså litt av ei forteljing. Engelen på det sjuende trinn er nok ei av dei mest hjerteskjerande, lærerike, underhaldande og fengslande erindringsbøkene eg nokon gong har lest.

Selvfølgelig var det en ulykkelig barndom: Lykkelige barndommer er ikke mye å samle på. Verre enn normalt ulykkelig barndom er en ulykkelig irsk barndom, og enda verre en ulykkelig irsk-katolsk barndom.

Slik innleier McCourt forteljinga om barndommen sin - og ein skjønnar at humoren - eller rettare sagt galgenhumoren - er ganske vesentleg i denne forteljinga. Forteljarstemma er naiv og direkte sidan me ser det heile frå barnet Frank sitt perspektiv. Alt som fireåring må Frank, den eldste i søskenflokken, ta ansvar for yngre søsken. Han opplever at tre småsøsken døyr av sjukdom og feilernæring. Dette vert det fortalt om på den same undrande og naive måten som i resten av boka - og det er ein effektiv forteljarteknikk.

Tilværet i familien McCourt var på 1930- og 40-talet prega av fattigdom, alkoholmisbruk, elendige butilhøve, arbeidsledigheit, spebarnsdød og all anna elendigheit: Faren drikk opp lønna/trygda og mora strevar med å skaffa barneflokken nok mat. Det som ein gong fantest av kjærleik og omsorg ser ut til å fordufta etter kvart som tida går og ein ikkje ser noko lyspunkt eller framtidstru. Borna er ofte både skitne, svoltne og frosne. Foreldra har ei viss omsut for borna sine, men Frank og brødrene går ofte for lut og kaldt vatn. Det er difor rørande å lesa om den omsorga brødrene har for kvarandre. Det er også rørande når Frank fortel om kor lukkeleg han er når faren er edru og fortel sine fantastiske historiar om ulike irske heltar.

Frank og søskena gjekk på skule, og som for så mange born i Irland; den katolske kyrkja spelte ei stor rolle i liva deira. Begge desse institusjonane var prega av streng disiplin, harde straffer og "høg" moral. Å vera fattig vart sett på som ei skam. Å vera fattig og i tillegg ha ein arbeidsledig og alkoholisert far var enno meir skambelagt. Frå han er 13 år gammal forsørger Frank seg sjølv med ymse strøjobbar, og etter nokre år har han spart opp såpass mykje at han har pengar til båtbilletten til framtida - til USA.

Engelen på det sjuende trinn er ei bok som gjer inntrykk. Ho er både trist og morosam og det er på alle måtar ei heilt utruleg forteljing. Det er utruleg at Frank og brødrene overlevde og vaks opp. Det er ufatteleg at det er berre 70-80 år sidan dette hende. Og det er ufatteleg at det rundt omkring i verda i dag lever ungar som har det like ille som McCourt-brødrene hadde det den gongen.

Andre bloggmeiningar:
Sidan boka ikkje er av ny dato, har eg ikkje funne så mange bloggomtalar av denne, men les gjerne omtalane til Betraktninger fra en veranda og Buskerud leser.

Shetland-serien av Ann Cleeves

Ann Cleeves er ein særdeles produktiv krimforfattar. Ho har faktisk gitt ut 30 bøker på 30 år - og det er imponerande. Ho vart då også tildelt The Diamond Dagger of the Crime Writers' Association i fjor; ein heiderspris for "livslangt kriminallitterært forfattarskap av særleg høg kvalitet". Bøkene i Shetland-serien og serien om Vera har ført til at Cleeves er blitt populær verda over sidan bøkene også har blitt til populære TV-seriar.

TV-seriar og filmar er ikkje noko for meg, heller ikkje om dei byggjer på kriminalromanar som eg har likt. Eg har nett gløtta på Shetland-serien, men ga opp etter kort tid. På same måte som Krister Henriksson er "feil" Kurt Wallander og Bjørn Sundquist er "feil" Konrad Sejer, er Douglas Henshall heilt "feil" Jimmy Perez - for meg. Eg skapar alltid mine eigne bilete av folk og omgjevnader inne i hovudet mitt når eg les - og det blir gjerne fullstendig kræsj når eg ser kva bilete andre har laga.

Eg har for lengst lagt min elsk på krimbøker/-seriar med handling frå små øysamfunn og andre grisgrendte og rurale strøk - og er fascinert av Shetland. Som vestlending føler eg meg litt i slekt med shetlendarane og historisk sett har då også Noreg og Shetlandsøyane hatt mykje samkvem.

Så langt har eg lest seks av Cleeves sine Shetland-bøker. Bøkene er rolege, logiske og velskrivne og inneheld særeigne kultur-, natur- og miljøskildringar, samt truverdige karakterar. Du finn heller ikkje unaturleg oppkonstruerte plott, unødvendig detaljerte valdsskildringar eller sprøyte gale seriemordarar i Ann Cleeves sine bøker. Hovudpersonen Jimmy Perez er introvert, men dyktig og sympatisk. Etterforskaren har sydlandsk utsjånad og muligens spanske anar, noko som i så fall skuldast at eit skip frå den spanske armadaen forliste utanfor Fair Isle i 1588. Utover i serien får Perez store utfordringar, både fagleg og personleg.

Bøkene vert ofte omtala som Shetland-kvartetten, og eg trudde lenge at det då handla om fire bøker. Men det viser seg at det er snakk om to kvartettar og til saman åtte bøker. Dei fire bøkene i den fyrste kvartetten har alle blitt omtalt her på bloggen i samleomtalar: Svart som ravnen, Hvite netter, Røde knokler og Blått lyn. Tema er fire fargar og fire årstider (som i Johan Theorin sin Øland-serie).

I kvartett nummer to er tema dei fire elementa; vatn, luft, jord og ild - og eg har nettopp lest dei to fyrste (dvs. nummer fem og seks i serien): Dødvann og I løse luften. Cold Earth er enno ikkje oversatt til norsk og den aller siste, som får tittelen Wild Fire, skal etter planen komma ut i 2018. Så det går enno eit par år før eg får fullført heile serien. Det er OK, eg har rikeleg med lesestoff i mellomtida.

Dødvann
Vigmostad Bjørke 2013
346 sider, lånt papirbok biblioteket

Etter dei dramatiske og traumatiske hendingane i Blått lyn, er det på mange måtar ein heilt annan Jimmy Perez me møter i Dødvann. Han har då også ei tilbaketrekt rolle i etterforskinga av drapssaka det vert fortalt om i denne boka.

Cleeves tek opp aktuelle problemstillingar; ein del av handlinga knyter seg til motsetningane mellom dei som ynskjer å ta vare på lokale tradisjonar og dei som søkjer nye tider, nye skikkar og ny teknologi.

Ny etterforskingsleiar og ny interessant karakter er Willow Reeves. Saman med betjent Sandy Wilson og med uformell assistanse frå den sjukmelde Jimmy, skal ho prøva å nøsta opp i ei tragisk og sensasjonsprega sak. Kan drapet på ein ung journalist skuldast opplysningar han har fått tak i - eller er det noko personleg? Talet på gjerningspersonar er avgrensa, og spenning omkring kven den skuldige er - den held seg til siste slutt.

I løse luften
Vigmostad Bjørke 2016
391 sider, lånt ebok eBokBib

I likskap med Dødvann er dette ei stødig og truverdig krimbok. Det er ikkje superspennande, men nervepirrande på ein litt Agatha Christie-aktig måte.

Her er handlinga lagt til Unst, den nordlegaste av Shetlandsøyane og det særprega landskapet ein finn der. Jimmy Perez er back on track, men han treng på nytt assistanse frå Willow Reeves - og ein anar ein viss spenning/tiltrekning mellom desse to. Og unge Sandy, som ikkje er fullt så usikker og hjelpelaus som tidlegare - får han seg dame? Privatliv og kjærleiksliv krydrar ein serie som dette, dersom det då ikkje blir for mykje av det.

Sentralt i handlinga er ei "spøkelsehistorie" som handlar om at ei lita jente "viser seg" for enkelte personar ved enkelte høve. Spøkelsar er ikkje akkurat mi greie, så eg stolar på at Ann Cleeves har ei fornuftig og rasjonell forklaring. Det har ho - og eg vart svært overraska over løysinga på dette mysteriet. Det kan eg lika.

Bokomtale: Lewismannen av Peter May

Goliat 2017
310 sider
Lånt ebok, eBokBib

Andre del i Lewistriogien er minst like bra som den fyrste, Svarthuset. På nytt er me tilbake til det barske landskapet på Ytre Hebridene, der vinden piskar og regnet ausar ned på kvite strender, eldgamle kulturminne, steilbratte klippevegger og uendelege myrlandskap. På nytt møter me Fin McLeod, som no er skilt frå Mona, har sagt opp jobben som politietterforskar og flytta attende til barndomstraktene på Lewis.

Historia startar med at det vert funne eit lik av ein ung mann i ei myr. Lokale styresmakter trur fyrst at det dreier seg om eit ualminneleg godt bevart myrlik à la Tollundmannen, men når patologen finn ein Elvis Presley-tatovering på liket skjønnar ein at funnet er mykje yngre enn frå jernalderen. Det viser seg også at den unge mannen ikkje døydde av naturlege årsaker, at han vart begravd i myra på 1950-talet - samt at han var i slekt med Tormod Macdonald, Marsaili sin senile far. For Marsaili og mor hennar er dette eit sjokk og ei stor gåte sidan Tormod ikkje hadde søsken eller andre slektingar i passande alder.

Kven er mannen i myra? Og kven er Tormod - egentleg? Fin vert for ei tid etterforskar igjen og langsamt og møysommeleg finn han puslespelbrikker som kan gi svar på kvar Tormod kom frå og kva som skjedde med han då han var barn. Heile puslespelet vert ikkje klart før i dei aller siste dramatiske sidene av boka. Spora fører både til naboøya Harris og vidare sørover til øya Eriskay, samt til Edinburgh og ein barneheim frå helvete.

Tormod kjem også til orde, og eg er imponert over måten May får formidla kva den gamle mannen føler og tenkjer. Me får innblikk både i dei forvirra "notidstankane" og i dei detaljrike barne- og ungdomssminna hans. Eg tykkjer det er verkeleg vondt å lesa om det Tormod opplevde etter at han vart foreldrelaus som ganske liten; fattigdommen, forakten, mobbinga, mishandlinga, overgrepa. Ein kan sjå at det også finst eit visst nostalgisk lys og romantisk skjær over historia, men det er egentleg ikkje særleg lystig - og lukka varer berre ei kort tid.

Eg har også vondt av Fin og Marsaili. Alt burde liggja til rette for at dei to ungdomskjærestane no kan finna tilbake til kvarandre, men så enkelt er det ikkje. Dei har kanskje begge, kvar til sin kant, opplevd (for) mykje. For Fin handlar det, slik eg tolkar det, om undertrykt lengsel og gjennomgripande sorg. For Marsaili handlar det om mange år med slit, plikter og undertrykking. Og dei er begge prega av tidlegare generasjonar sine haldningar og handlingar.

Skrivestilen er langsam og ettertenksam, men boka har likevel nerve og driv. Peter May skildrar eit samfunn som ikkje berre er herja av vind og uver, men også av sviktande næringsliv og mangelfull styring.
I Lewismannen finst det mange flotte natur- og miljøskildringar, samstundes som ein mellom linjene finn både samfunnskritikk og religionskritikk. May skildrar eit innbydande postkortmotiv på den eine sida - og nadgangstider, fråflytting og fattigdom på den andre sida. Desse motsetningane er interessante og til ettertanke. Når det gjeld religion og kristendom kan ein sei at det som for enkelte betyr truskap, nærleik og tryggleik kan for andre bety vanskar, kontroll og forbod.

Lewismannen er ein kriminalroman som passar også for dei som vanlegvis ikkje les krim. Det er ei gripande forteljing som blir verande i lesaren ei tid etter avslutta lesing. Den siste boka i trilogien, Lewisbrikkene, kjem ut i mars.

Andre bloggmeiningar:
Rose-Marie, Anita

Bokomtale: Ulven av Mo Hayder

Gyldendal 2017
424 sider

Kjøpt pocketbok

Då eg starta på denne boka heilt på tampen av 2017 kjende eg meg viss på at dette óg kom til å bli mi fyrste ferdigleste i 2018. Det går nemleg ikkje an å ta pause frå Mo Hayder sine bøker; dei er så fulle av spenning, driv og uventa vendingar at sidene berre snur seg sjølv. 

Også Ulven - bok nummer 7 i Jack Caffery-serien - er ein slik sidevendar. Spenninga er til tider heilt uuthaldeleg, ein vert driven frå skanse til skanse og får den eine overraskinga etter den andre. Sidan eg har lest alt av det Mo Hayder har gitt ut, vart eg ikkje sjokkert over handlinga i denne boka. Det vart eg - til dei grader - av den fyrste boka i serien, Fuglemannen - men på ein positiv måte. Hayder utfordrar lesaren, skriv utruleg direkte om ubehagelege og tabubelagte tema, og ho skriv godt. Ho har også eit godt grep på dette med timing: Perspektiva skiftar ofte; mellom offer, gjerningspersonar, etterforskar og ei allvitande forteljarstemme - på akkurat passande tidspunkt. Kapitla er passe korte slik at tempoet automatisk vert høgt. 

Sidan tittelen på boka er Ulven forestilte eg meg at det kunne handla om ein forbrytar som brukte ein utsulta ulv som drapsvåpen/torturredskap på dei stakkars ofra sine. Det stemde ikkje. Tittelen har ein noko meir finurleg forklaring.

Storparten av handlinga skildrar ein gisselsituasjon; ein familie på tre; mor, far og ei vaksen dotter, som vert haldne fastlåste og innesperra av to gisseltakarar i eit stort gammalt dystert hus på landsbygda i Somerset, England.

Kva er motivet for ei slik handling? Handlar dei på oppdrag eller er det noko personleg? Kvifor har dei gjort seg så "flid" med å laga det ekstra uhyggeleg i og rundt huset på førehand? Familien er ganske rik, men huset er nedslitt og både far og dotter har helseutfordringar, kvar på sin måte. Forholda mellom familemedlemmene og mellom gisseltakarane endrar seg etter som tida går. Alt er ikkje slik som det ser ut frå byrjinga av. Mora sørger for at hunden i familien kjem seg vekk frå huset. Kan den desperate beskjeden ho har festa til halsbandet komma fram slik at dei får hjelp?

Like i nærleiken skjedde det eit bestialsk dobbeltdrap for fjorten år sidan og ein skjønnar at gisseltakinga kan ha samanheng med den ugjerninga. Men korleis? Gjerningsmannen frå den gongen vart tatt, tilsto, vart dømd og sit innesperra. Eller?

Og Jack Caffery - kvar er han? Jo, han er like i nærleiken, utan at han kjenner til dramaet som utspelar seg i nabolaget. Jack har oppsøkt sin (og vår) gamle kjenning Vandremannen, som me har møtt i tidlegare bøker i serien. Dei to har funne kvarandre i og med at begge har mista nære familiemedlemer i uhyrlege forbrytelsar. No påstår Vandremannen at han har opplysningar i høve Jack sin bror, men han har eit vilkår; fyrst må Jack finna ut kven som eig ein liten hund som Vandremannen har fått hand om. Å følgja Jack si møysommelege etterforsking er utruleg nervepirrande sidan me som lesarar kjenner til (ein del av) svaret.

Eg saknar Caffery sin kollega Flea Marley i denne boka. Tøffe, kule og sårbare Flea vert berre kort nemnd, og det tykkjer eg er pussig - men kanskje både forfattar, lesarar og Caffery treng ein pause frå henne? Eg tykkjer det spesielle forholdet mellom Jack og Flea og alle hemmelegheitene dei deler har vore noko av det mest interessante i Jack Caffery- og Walking Man-serien. Eg tippar at Flea dukkar opp ved eit seinare høve.

Mo Hayder brukar effektive og intense skrekk og gru-verkemiddel som gjer at merksemda til lesaren vert halden ved like gjennom heile boka. Ein veit heller aldri kva Mo Hayder sine karakterar kan finna på og kva som kan skje med dei, og dette vert eit ekstra spenningsmoment. At boka er skriven i presensform gjer at ein som lesar er meir tilstades i det som skjer når det skjer.

Det er ikkje alt som heng på greip, men medan "det står på" - medan ein les - godtek ein det utan å blunka. I ettertid ser ein at det er ein del som skurrar; det er liksom ikkje måte på flaks og "tilfeldigheiter", samt nye spor, gamle spor - og villspor - som "tilfeldigvis" får sine forklaringar. Eg har dessutan vanskeleg for å sjå kva som egentleg er Vandremannen si rolle oppi det heile. Han er ein fascinerande og spesiell karakter og møta med han er stemningsfulle og gåtefulle, men eg kjøper ikkje dei overnaturlege eigenskapane hans. Eg ser også på det nærast telepatiske forholdet mellom Jack og Vandremannen som rimeleg lite truverdig.

Men når det gjeld sjølve hovudhandlinga i denne boka; gisseltakinga og den grusomme og utspekulerte valden dei vert utsette for - det er dessverre ikkje heilt utruleg. Det som skjer i den verkelege verda er gjerne mykje verre enn det ein kan lesa om i ein spenningsroman.

Trass i litt "småplukk" nøler eg ikkje med å anbefala boka og bokserien - men berre til dei som tåler å lesa om tortur, blod og gørr. Det er tidvis ganske sterk kost det som vert skildra.
For meg vart det ei ny storarta leseoppleving - fordi handverket, komposisjonen, skildringane og sjølve forteljinga er så bra. Leseåret 2018 har byrja på ein upåklageleg måte.

Andre bloggmeiningar:
Bjørnebok, Tine sin blogg, Stjernekast

Norsk på norsk 2017 oppsummert

Så var det gjort. Eg har sendt inn mine nomineringar til bokbloggerprisen 2017. Det var ikkje spesielt vanskeleg å plukka ut dei som eg ga stemme til. Eg nominerte 7 i roman/krim-klassen og 4 i open klasse.

Eg hadde ikkje planlagt å lesa så mange av fjorårets norske, men det er rart med det; nye bøker fengar - og ein vil jo gjerne lesa det som er nytt og aktuelt. Eg las 31; 25 i krim-/romanklassen (av dei 17 krim) og 6 i open klasse; 5 dokumentarbøker og ei novellesamling.

For meg var det gledeleg at førehandsfavorittane mine (Hoem, Larsen, Renberg, Nesbø, Damhaug) innfridde dei forventningane eg hadde, og eg er positivt overraska over at nye forfattarnamn har "meldt seg på".

I fjor skreiv eg eit blogginnlegg der eg "avslørte" dei bøkene eg hadde nominert til bokbloggerprisen 2016. Dette vart, om ikkje akkurat kritisert, så vart det i alle fall nemnt at ein ikkje burde gjera dette. Grunngjevinga var omsyn til spenninga i samband med publisering av langlistene. Vel - eg tek ikkje dette sååå alvorleg: Eg gjer det i år igjen - men på ein litt annan måte. Sidan eg les heilt andre bøker enn det "bokbloggarar flest" gjer, får ikkje mine nomineringar gjort noko utslag på verken lang- eller kortlister. Du finn verken Wassmo, Tiller, Flatland, Kjærstad eller Hjorth her i min oversikt. Her finst heller ingen diktsamlingar eller barnebøker - eller apebiografi. Eg held meg helst til det eg kan og likar, nemleg kriminallitteratur - men mine topp tre i romanklassen er faktisk ikkje krim.

Nedanfor gir eg ei kort vurdering av alle "mine" norske utgjevingar frå 2017. Dersom du ynskjer å lesa meir om dei enkelte bøkene, kan du klikka deg vidare til omtalar/samleomtalar. Eg har rangert bøkene omlag etter det leseopplevingane gav meg - samla sett og i ettertid. Dei beste på topp.

Roman/krim-klasse

1. Edvard Hoem - Liv andre har levd (Oktober)

 - Ingen over, ingen ved sidan. Edvard Hoem er i ein heilt eigen klasse med sine historiske dokumentariske romanar. Med den avsluttande boka i serien om folka i Rekneslia får han formidla kunnskap, stemningar, kjensler og verdiar - samstundes som han får fullført den slektshistoria han starta på med Heimlandet. Barndom. Hoem skriv på den måten han alltid gjer; høgtideleg og samstundes nøkternt. 

2. Britt Karin Larsen - Av lys er du kommet (Cappelen Damm)
 - Oppvekst-/erindringsroman; ei truverdig, sår og rørande forteljing der språk og stil er gjenkjenneleg frå Finnskogserien.

3. Tore Renberg - Skada gods  (Oktober) 
- Etterlengta gjensyn med Hillevågsgjengen; tredje avsnitt av Teksasserien er sprelsk og underholdande - og samstundes djupt alvorleg.

4. Jo Nesbø - Tørst (Aschehoug)
 - Neglebitande spenning og den beste norske krimboka i 2017. Nesbø er irriterande dyktig og held fast på fanskaren med stadig nye Harry Hole-eventyr.

5. Aslak Nore - Ulvefellen (Aschehoug)
 - Også ein svært bra kriminalroman. Nore slår Nesbø når det gjeld truverdigheit og skrivestil, men har litt å henta når det gjeld karakterar og spenningsoppbygging.

6. Torkil Damhaug - Glasshjerte (Cappelen Damm)
 - Stemningsfull psykokrimthriller, velskriven og perspektivrik.

7. Demian Vitanza - Dette livet eller det neste (Aschehoug)
- Dokumentarisk roman med eit spesielt forteljargrep. Boka gjorde inntrykk, spesielt sidan eg las To søstre omtrent samstundes.

Roy Jacobsen - Rigels øyne (Cappelen Damm)
 - Gripande, stillferdig og truverdig etterkrigshistorisk drama. Kan lesast åleine sjølv om det er bok tre i serie.

Jørgen Brekke - Avgrunnsblikk (Juritzen)
 - Elegant kriminalforteljing og spesielle karakterar i original innpakning.

Levi Henriksen - Her hos de levende (Gyldendal)
 - Biografisk roman. Godt fortalt, sjarmerande, litt uryddig.

Tom Egeland - Lasaruseffekten (Aschehoug)
- Fornøyeleg og velskriven kodekrim, men den uavklarte avslutninga trekker ned heilskapsinntrykket.

Lars Mæhle - Den stille flokken (Samlaget)
 - Nynorsk krim med viktig tematikk. Krimgåta kjem litt i bakgrunnen.

Frode Granhus - Forliset (Vigmostad Bjørke)
 - Stemningsfull og gåtefull historie. Den siste lofotkrimmen frå Granhus, dessverre.

Øystein Wiik - Dødsrytteren (Aschehoug)
 - Sprelsk underhaldningskrim, mest for fansen.

Rune Timberlid - Blodhemn (Selja)
 - Nynorsk bygdekrim med aktuelle problemstillingar.

Jørgen Jæger - Guden (Juritzen)
- Omfattande persongalleri, men likevel enkel og lettlest.

Hans Olav Lahlum - De fems tegn (Cappelen Damm)
 - Langsamt, men ganske interessant om ein heilt spesiell hevnaksjon.

Agnes Lovise Matre - Skinnet bedrar (Gyldendal)
 - Enno ein bygdekrim; underhaldning med alvorlege undertonar.

Asbjørn Jaklin - Hvite løgner (Vigmostad Bjørke)
 - Spionkrim/journalistkrim med interessant bakgrunns-/parallellhistorie. Ikkje så bra avslutning.

Øistein Borge - Det som aldri dør (Font)
 - Krim frå uvant miljø og interessant bihistorie.

Merete Junker - Vannmannen (Gyldendal)
 - Grei og lettlest, truverdige personskildringar, litt for mykje vekt på trivialitetar.

Jan Boris Stene - I djevelens klør (Vigmostad Bjørke)
 - Skikkeleg gammaldags kriminalmysterium. Kort og grei - men likevel langdrøy.

Anne B. Ragde - Liebhaberne (Oktober) 
 - Framhald av Berlinerpoplene-suksessen og ei bok me kunne klart oss forutan.

Geir Tangen - Hjerteknuser (Gyldendal)
 - Frekt, freidig og flytande. Lettlest og lettgløymt.

Frode Eie Larsen - På overflaten flyter vannliljene (Liv)
 - Fin tittel, tynn historie.

Open klasse

1. Monica Kristensen - Amundsens siste reise (Press)
 - Biografisk og polarhistorisk dokumentar, velskriven og spennande.

2. Cecilie Hellestveit - Syria - en stor krig i en liten verden (Pax)
 - Informativt, oversiktleg og lærerikt om bakgrunnen for og utviklinga av borgarkrigen i Syria.

3. Katrine Sele - Jølster hotell. Historier frå eit asylmottak (Samlaget)
 - Enkelt og til ettertanke om den vanskelege situasjonen menneske i mottak er i.

4. Nina Brochmann og Ellen Støkken Dahl - Gleden med skjeden (Aschehoug)
 - Informativt, sakleg, grundig og humoristisk om underlivet.

Knut Nærum (Red.) - Sommerkrim 2017 (Cappelen Damm)
 - Heilt grei samling med nyskrivne kriminalnoveller av både etablerte og nyare krimforfattarar.

Fredrik Larsen Lund - Norske utposter (Vega)
 - Historisk dokumentar: Om norske utvandrarar utanfor USA. Interessant, men litt for detaljert og omfangsrikt.

Vinterlesing: Norsk 2017-krim

Guden av Jørgen Jæger
Juritzen 2017
493 sider, kjøpt (signert!) papirbok

Eg var så heldig å få sjå og høyra Jørgen Jæger prata om denne boka og resten av forfattarskapet sitt i eit arrangement tidlegare i haust. Det var veldig kjekt å møta forfattaren, - faktisk så kjekt at eg kjøpte boka trass i at eg egentleg var lei av Ole Vik-serien.

Vel - det er kan hende ikkje så dumt med ein pause - for dette var ei grei krimbok, tykte eg. Eg var ikkje oppdatert på alt som hadde skjedd Ole og Cecilie sidan sist (dvs. for eit par-tre bøker sidan), men det har ingenting å sei for leseopplevinga.

Det er antagonisten i denne forteljinga som vert kalla Guden. Denne personen, som står bak nokre dramatiske hendingar i Fjellberghavn, får ein ikkje vita identiteten til før heilt på slutten. Avsløringa var ganske overraskande - men sett i ettertid skjønnar eg ikkje at eg ikkje skjønte det..

Jæger er god på plott, driv, komposisjon og skildring av realistisk etterforskingsarbeid. Han er ikkje like dyktig når det gjeld personskildringar, mellommennskelege forhold og dialogar. Det kan virka avskrekkande at boka har nesten 500 sider, men det er stor skrift, korte kapittel og mykje "luft", så lesinga går raskt unna. Guden vart ei leseoppleving til terningkast 4.

Vannmannen av Merete Junker
Gyldendal 2017
365 sider, lånt papirbok biblioteket

I sin femte kriminalroman presenterer Junker nye karakterar, men handlinga er som før lagt til Grenlandsområdet.

Dette er også ei bok i kategorien "grei krim". Ser ein vekk frå det boka inneheld av unødvendige trivialitetar og banalitetar - og den tamme avslutninga - er ikkje Vannmannen så aller verst.

Junker skildrar ein fantasifull og grotesk drapsmetode - (kvar tek ho det frå?) - og byr på eit særdeles truverdig møte med ein ung rusmisbrukar og uteliggjar som er eit sentralt vitne i ei drapssak.

Boka består av to parallelle historiar som ikkje heng saman, men som lesar forstår ein at det er ein samanheng likevel. Spenninga avslutningsvis handlar då mest om korleis sakene/historiane vert fletta saman.
Terningkast 3+.


Hvite løgner av Asbjørn Jaklin
Vigmostad Bjørke 2017
319 sider, lånt ebok eBokBib

I utgangspunktet er dette ein kriminalroman heilt etter min smak: Ei notids drapssak som har forgreiningar bakover til andre verdenskrig og den påfølgjande kalde krigen. Hvite løgner er bok nummer tre i serie.

Her er spionasje, kontraspionasje, dobbeltagentar, hemmelege oppdrag, avhopparar, etterretning og overvaking. Samt ein sympatisk journalist som protagonist; ein krimhelt med relevant bakgrunn, skarp hjerne og eit vidt kontaktnett.

Hvite løgner har eit høgst interessant og aktuelt bakteppe, men eg tykkjer det heile blir vel konspiratorisk og difor lite truverdig. Undervegs er boka ganske spennande, men mot slutten, når alle trådar frå fortida og notida skal samlast saman, dett også historia litt saman.
Boka er slett ikkje dårleg, men for meg kjennest avslutninga noko amputert. Terningkast 4.

Lesemål 2018

Eg slepp ikkje heilt taket i "talanalysane" mine. Når eg skal talfesta lesemåla mine for dette året må eg sjå på kva eg oppnådde i fjor.

Slik gjekk det med lesemåla 2017

1. 104/110 bøker totalt. Eg tek konsekvensane av at eg ikkje les fullt så mykje som tidlegare og fører difor opp 100 bøker for 2018.
2. 6/10 mursteinar (over 600 s.)
   Her vart målet for ambisiøst. Tjukke bøker på over 600 sider er litt sånn uoverkommeleg, i alle fall før ein startar. Justerer ned til 8.
3. 31/24 norske utgitt i 2017.
   Dette delmålet er ikkje viktig, men det viste seg å vera lett å halda. 
4. 0/5 1001-bøker.
   Vart ikkje prioritert og burde ikkje vore med på lista over lesemål. Punktet går ut i 2018.
5. 8/12 bøker frå før 2000.
   Burde vera gjennomførbart, men eg lukkast ikkje. Eg set likevel opp 12 bøker på nytt sidan eg droppar 1001-målet. 
6. 5/5 gjenlesingar.
   Her vart målet nådd - men eg kuttar ut dette punktet for 2018. Det hender gjenlesingar er bra, men slett ikkje alltid. 
7. 8/10 biografiar.
   Full deltaking i Moshonista sin biolesesirkel og to utanom er brukbart. Satsar på like mange dette året.
8. 14/14 annan sakprosa.
   Målet vart akkurat nådd og eg kan klappa meg sjølv på skuldra. Aukar målet (veldig forsiktig) til 15.
9. 4/6 frå bokhylla.
   Eg starta friskt med fire deltakingar i bokhyllelesinga til Boktanker, men kom skeivt ut og datt vekk i dei siste rundane. Eg satsar på å delta (litt) dersom det vert ein ny OTS-utfordring i 2018.
10. 45/34 bokomtalar. Eg har visst vore flittig på bloggomtalefronten - og målet er nådd for lenge sidan. Talet 34 sette eg opp fordi eg skreiv 34 omtalar i 2016. Å skriva omtalar er det kjekkaste med blogginga tykkjer eg, men det tek ein del tid - for ein vil gjerne gjera det skikkeleg og gjennomtenkt. Eg håpar at eg får høve til å laga 40 omtalar i år.

Samanfatta vert dei nye lesemåla som nedanfor. To av punkta/delmåla frå i fjor går ut - og eg har lagt til to nye delmål for i år; nye forfattarar og Storytel. Det fyrste punktet fordi eg ser det som viktig å utvida horisonten min litt og det andre fordi eg i det siste har nytta Storytel for lite til å forsvara prisen på abonnementet. Anten må eg sei opp abonnementet eller så må eg bruka det meir. 

Lesemål 2018

1. 100 bøker totalt
2. 8 mursteinar (over 600 s.)
3. 25 norske utgitt 2018
4. 12 bøker utgitt før 2000
5. 10 biografiar
6. 15 annan sakprosa
7. 6 frå bokhylla
8. 40 bokomtalar
9. 30 "nye" forfattarar - NYTT delmål
10. 20 bøker frå abonnementstenesta Storytel - NYTT delmål

Dette er mål som bør lata seg gjennomføra, og for enkelte punkt og enkelte bøker er det muleg med såkalla "dobbeltkryss". Eg håpar at 2018 skal gi meg gode forteljingar og tankevekkjande dokumentarar og - viktigast av alt - at det framleis skal vera rom for koselesing og impulslesing.

Oppsummering desember

Godt nyttår!
Eg har alt oppsummert bokåret 2017, men eg må jo også summera opp månaden desember på vanleg vis. Det vart ein høgst varierande lesemånad der eg tok i bruk nesten alle sider på terningen.

Påbyrja i november, fullførast i desember:
Nathan Hill - Nøkken - Amerikansk roman - Lånt lydbok biblioteket
Jørgen Jæger - Guden - Norsk krim - Kjøpt papirbok

Lest i desember:
Stein Østbø - Hekta. Ronni Le Tekrø - et liv i rock - Biografi - Storytel
Ann Cleeves - Dødvann - Britisk krim - eBokBib
Edvard Hoem - Liv andre har levd - Roman - Kjøpt lydfil
Merete Junker - Vannmannen - Norsk krim - Lånt papirbok biblioteket
Kjell Aukrust - Vinter og jul med Kjell Aukrust - Korttekstar/juleforteljingar - Storytel
Vidar Sandbeck - Jul i Myra - Erindring, kortroman - Storytel
Asbjørn Jaklin - Hvite løgner - Norsk krim - eBokBib

Påbyrja i desember, fullførast i januar:
Mo Hayder - Ulven - Britisk krim - Kjøpt papirbok
Frank McCourt - Engelen på det sjuende trinn - Irsk roman - Kjøpt lydfil

• 2 papir, 5 lyd, 2 ebøker
• 4 lånt, 2 kjøpt, 3 abonnement
• 4 krim, 2 romanar, 2 juleforteljingar, 1 biografi
• 7 norske, 1 amerikansk, 1 britisk
• 2 kvinner, 7 menn 
• "Nye" forfattarar: Hill, Østbø